مطالعات علمی نشان می دهند که استرس طولانی و شدید و افکار منفی مکرر می توانند سیستم ایمنی بدن ما را تحت تاثیر قرار دهند. در همین راستا، تحقیقات دیگری نشان داده اند که افرادی که نگرش مثبتی درباره زندگی دارند در قیاس با افرادی که نگرش شان به زندگی منفی است، کمتر دچار بیماری می شوند.
همچنین این باور رایج وجود دارد که رویکرد مثبت و پرانرژی می تواند سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و فعال نگه دارد. برای مثال در مطالعه ای بر روی زنانی که دچار سرطان سینه بودند، دکتر سندرا لِوی از دانشگاه پیتزبرگ نشان داد زنانی که افسرده بودند در قیاس با آنهایی که امیدوار و با نگرشی مثبت بودند، فعالیت خودانگیخته دفاعی بدنی کمتری داشتند. همچنین، زنانی که شادی و لذت بیشتری را در زندگی شان تجربه کرده بودند، در زنده ماندن موفق تر بودند.
اگرچه باور این موضوع ممکن است دشوار باشد، اما مطالعات بر روی رابطه ذهن و بدن نشان می دهند که ذهن ما نقش بزرگی در سطح تندرستی مان ایفا می کند.
مفهوم ذهن-بدن به عنوان رابطه ای میان افکار، بدن و جهان بیرون تعریف می شود. حوزه علمی که حول این موضوع می چرخد عبارت است از سایکونوروایمیونولوژی (Psychoneuroimmunology) یا PNI. PNI توضیح می دهد چگونه احساسات و نگرش ما، چه مثبت و چه منفی، بر سلامتی و نتیجه درمان بیماری ها اثر می گذارد.
💢احساسات و استرس
تحقیقات در حوزه PNI بیشتر مربوط است به برهم کنش های جزیی میان بیماری و سیستم ایمنی، غدد و هورمون های درون ریز و سیستم عصبی. برای مثال اگر شما ترس، خشم، یا هیجانات دیگری را تجربه می کنید که ممکن است سطح استرس تان را بالا ببرند، این هیجانات و افکاری که منتهی به این هیجانات می شوند در مغز مابه‌ازای فیزیکی دارند. مغز سپس سیستم غدد درون ریز را تحریک می کند و منجر به ترشح هورمون هایی می شود که تاثیری نامطلوب بر قابلیت تقسیم پذیری و ایمنی سلولی می گذارند. این منجر به کاهش فعالیت های ایمنی می شود و ما را در بیشتر در معرض بیمار شدن قرار می دهد.
طی مطالعات انجام شده در دانشکده پزشکی دانشگاه اوهایو، تست خون دانشجویان و میزان فعالیت ایمنی آنها در حین امتحانات و یک ماه قبل از امتحانات با هم مقایسه شد و مشاهده شد در زمان امتحانات که عموما استرس دانشجو بالاتر است، تعداد سلولهای تی- شکل که مسئول مبارزه با ویروس ها و یا مقابله با تومورهای مختلف هستند کم شده، سلولهای ایمنی به نام تلیمفوسیت کم شده و اینترفرون، ماده ای که فعالیت ایمنی بدن را تقویت می کند نیز کاهش یافته است. این توضیح می دهد که چرا دانشجویانی که دچار استرس امتحانات می شوند بیشتر در معرض بیمار شدن هستند.
💢مدیتیشن
یک روش موثر در رهایی از تنش و استرس مدیتیشن است که در اینجا آن را هوشیاری در حین استراحت توصیف می کنیم. در حالت ایده آل، مدیتیشن باعث یکی شدن ذهن، بدن و بعد معنوی ما می شود. مدیتیشن را می توان سکوت متمرکز نیز تعریف کرد. دکتر دیپاک چوپرا، نویسنده کتاب شفای کوانتومی و سلامت کامل، توضیح می دهد که نمی توان از همان سطحی که باورها و افکار منفی در ذهن پدید آمده اند، ذهن را از آنها پاک کرد. یک ذهن خشمگین نمی تواند بر خشمش فائق شود، ذهن ترسیده هم نمی تواند بر ترسش غلبه کند و به همین ترتیب.
اما، مدیتیشن تکنیکی قدرتمند است که فرد را به ورای افکار منفی و دل نگرانی های ذهن آشفته می برد. مدیتیشن به فرد اجازه می دهد تا از ترس و بقیه احساسات ناخوشایند رها شود. دکتر هربرت بنسن در زمینه اثرات مدیتیشن بر سلامتی کتاب های متعددی نوشته است. طی یکی از این مطالعات که بر روی افراد دارای فشارخون بالا انجام شد، او از بیماران خواست هر روز دو بار و هر بار ۲۰ دقیقه قبل از صبحانه و شام برای مدیتیشن بنشینند و یک مانترا را در سکوت در ذهن شان تکرار کنند، و اجازه دهند افکار بیایند و بروند. دکتر بنسن کاهش قابل توجهی در سطح فشار خون این افراد از سطح خطرناک به سطح نرمال فشار خون مشاهده کرد.
مطالعات دیگر حاکی از این است که تمرین مدیتیشن به طور منظم باعث از بین رفتن خستگی عمومی و استرس می شود.
💢تغییر نگرش
تغییر یا تنظیم نگرش به این معناست که افکار و باورهای منفی را به افکار و باورهای مثبت تبدیل کنیم. این بسیار مهم است که بدانیم طبیعی و نرمال است اگر گاهی بترسیم، عصبانی شویم و دچار استرس شویم. مسئله این است که چقدر دچار این هیجانات می شویم، با چه شدتی دچارشان می شویم و چقدر طول می کشد تا به وضعیت طبیعی برگردیم؟
اولین قدم در این راستا این است که اگر در یک الگوی تکراری فکری نگرانی، ترس و تنش قرار گرفته ایم، نسبت به آن هوشیار شویم. باید از خود بپرسیم، «من عموما چه احساسی دارم و چرا؟» بسیار مهم است که درباره احساسمان با خودمان روراست باشیم، زیرا احساسات، چه مثبت یا منفی، نه درست هستند و نه غلط، نه خوب هستند و نه بد.
در ادامه، لازم است این احساسات را به شکلی سالم و مسئولانه ابراز کنیم. صبحت کردن درباره آنها یا نوشتن شان می تواند به رهایی از احساسات ناخواسته کمک کند. رها کردن احساسات نامطلوب، فضایی ایجاد می کند تا احساسات خوشایند و مثبت را تجربه کنیم. تکرار عبارت های تاکیدی مثبت از وضعیتی که مطلوب مان است موجب پر شدن آن فضا در شما می شود. عبارت های تاکیدی را چه به صورت نوشتاری یا به صورت آواز آنقدر تکرار کنید تا بخشی از وجودتان شوند. برای مثال، اگر باورتان این است که به کندی شفا پیدا می کنید، بهتر است اگر این عبارت تاکیدی را انتخاب کنید «من به سرعت شفا پیدا می کنم». از کلمات به بهترین شکل به نفع خود انتخاب کنید. این انتخاب با شماست.
تحقیقات علمی به طور پیوسته در حال نشان دادن پویایی ارتباط میان ذهن-بدن است. در این حین، یادگیری و تمرین این روش ها به شما کمک می کند تا به شکلی فعالانه در فرایند شفای خود شرکت داشته باشید.
