همه ما به طرز مشابهی به این دنیا می آییم: برهنه، هراسان و ناآگاه. بعد از آن ورود بزرگ، تمام زندگی ما تا پایان، مجموع کل انتخاب هایی است که می کنیم، انتخاب و تصمیم های ما می تواند بهترین دوست یا بدترین دشمن مان باشند، می توانند ما را به اهدافمان برسانند یا اینکه بفرستندمان به کهکشانی بسیار دور. «دارن هاردی»
مطمئنا همه تصمیم هایی که ما می گیریم، سرنوشت ساز نیستند ولی زمان هایی وجود دارد که باید تصمیم بگیریم از بین گزینه های موجود کدام را انتخاب کنیم و هر تصمیم می تواند مسیر زندگی ما را تغییر داده و در نهایت سرنوشت ما را رقم بزند.
برای اینکه بدانیم چگونه بهترین تصمیم را بگیریم ، روش های زیادی وجود دارد، بعضی آنها ساده و بعضی دیگر بسیار پیچیده و سخت هستند، بعضی تاثیرگذار بعضی با تاثیر کم، مهم این است که هر روشی را انتخاب می کنید بتوانید با آن ارتباط برقرار کنید و آن را به مرحله اجرا بگذارید.
در ادامه می خواهم به یک روش ساده اما بسیار قدرتمند و تاثیرگذار بپردازم که می تواند گرفتن تصمیم را در لحظات سخت و پیچیده، ساده تر کند و به کمک آن بتوانیم تصمیم های بهتری را در زمان کمتر و با قاطعیت بیشتر بگیریم.
👈عملکرد مغز
قبل از اینکه به توضیح این روش بپردازیم، لازم است کمی در مورد روش کار مغزمان بدانیم، مغز ما از دو نیم کره راست و نیم کره چپ تشکیل شده است، نیم کره چپ منطقی، محاسبه گر، به دنبال دلیل و با اعداد و احتمالات سر و کار دارد، نیم کره راست با احساسات، عواطف، هنر و تخیلات سر و کار دارد.
تصمیم هایی که می گیریم خیلی مواقع به عادت ها، فیلترهای مغزی و شرایط ما در آن لحظه بستگی دارد.
فرض کنید ۵ تا قورباغه درون یک برکه روی یک زنبق آبی نشسته اند، یک از آنها تصمیم می گیرید به درون آب بپرد، حالا چند تا قورباغه روی زنبق آبی قرار دارند؟
جواب آن خیلی راحت است، شاید شما هم خیلی سریع و ذهنی پاسخ دادید، ۴ تا قورباغه، اگر جوابتان ۴ است، باید بگویم که جوابتان اشتباه است، زیرا یکی از قورباغه ها تصمیم گرفت که به درون آب بپرد، تصمیم گرفتن دلیل بر انجام دادن نیست.
یا سوالی که اکثر معلم های دوران ابتدایی می پرسیدند، اینکه یک کیلو پنبه سنگین تر است یا یک کیلو آهن؟
اکثر دانش آموزان جواب می دادند یک کیلو آهن.
اگر جواب شما هم یک کیلو آهن بود، جوابتان اشتباه است، یک کیلو آهن با یک کیلو پنبه برابر است، هر دوی آنها یک کیلو هستند، در اینجا سوال در مورد وزن آنهاست نه حجم آنها.
یا مثلا فرض کنید، شما وارد یک اتاق نسبتا تاریک شده اید، در آنجا یک شمع، یک فانوس و یک روشنایی که به دیوار وصل است وجود دارد، شما اول چی را روشن می کنید؟
خب اکثر ما جواب می دادیم، شمع را چون راحت تر از فانوس یا روشنایی است، حالا بعدا می توانستیم تصمیم بگریم که فانوس یا روشنایی را روشن کنیم. اما جواب اشتباه بود، جواب درست کبریت است، ما اول کبریت را روشن می کنیم بعد شمع، فانوس یا روشنایی را.
همانطور که می بینید، ذهن ما گاهی نمی تواند جواب های درست را که کاملا واضح و بدیهی هستند را تشخیص دهد، نیم کره چپ مغز سریع حساب می کند ۵ تا قورباغه منهای یکی می شود ۴ تا قورباغه، یا آهن سنگین تر از پنبه است، یا بین شمع، فانوس و روشنایی یکی را انتخاب می کند و سوال را فیلتر می کند.
متاسفانه این روش در تصمیم گیری های ما هم نقش پررنگی دارد، مغز ما معمولا تک بعدی به قضیه نگاه می کند، و این کار را معمولا از روی عادت یا ناآگاهانه انجام می دهد، پس وظیفه ی ما این است که به تصمیم های زندگی مان از چند بُعد یا زاویه نگاه کنیم و آنها را آگاهانه انتخاب کنیم.
👈تصمیم
مغز ما عاشق اغراق است، به این صورت که یا مسائل را آنقدر کوچک تر از واقعیت نشان می دهد که به نظرمان خیلی ساده و پیش پا افتاده به نظر می رسد یا آنقدر بزرگ و حل نشدنی که نتوانیم از پس حل آن برآییم، به طور مثال زمانی که خودم به شخصه برنامه ریزی می کنم کارهایی که برای یک روز در نظر می گیرم، معمولا به اندازه ی یک هفته زمان می برد تا انجام شان دهم.
اوایل فکر می کردم که چون نتوانسته ام کارهایی که برای یک روز مشخص کرده ام را ظرف یک روز انجام دهم پس شکست خورده ام اما به تجربه دریافتم که مشکل مغز خودم است که خیلی کارها را کوچک جلوه می کند و البته عکس این قضیه هم صادق است، بعدها توانستم زمان تقریبی را بهتر تشخیص دهم.
این انتخاب ها و تصمیات یک روزه و یک هفته ای راحت هستند، چون خیلی زود متوجه می شویم که ممکن است تصمیم اشتباه گرفته باشیم، در نهایت آنها را اصلاح می کنیم و تصمیم بهتر را می گیریم ولی زمانی که پای تصمیمات سرنوشت ساز به میان می آید قضیه فرق می کند، تصمیمات سرنوشت ساز معمولا گذشت زمان مشخص می کند که آیا تصمیم درستی بوده است یا نه. شاید آن وقت دیگر خیلی دیر شده باشد و جبران آن سخت باشد.
پس اگر گذشت زمان مشخص می کند که تصمیم ما اشتباه است یا درست، پس باید برای تصمیم گیری هایمان از روشی استفاده کنیم که تصمیم های ما را با معیار زمان بسنجد.
