اگر سلامت روان نداشته باشیم، جسم ما بیمار است؟
سلامت روان مسئلهای است که متأسفانه در بسیاری از جوامع به آن اهمیت چندانی داده نمیشود.
سلامت روان نیز همانند سلامت جسمانی برای هر فردی مفید و لازم است اما بعضا نادیده گرفته می شود که شاید این امر منجر به بروز برخی بیماری ها نیز گردد .
سلامت روان به اندازه سلامت جسم و یا حتی شاید هم بیشتر از آن در حفظ سلامت و تندرستی عمومی افراد نقش دارد. سلامت روان درست در زمانی تأمین میشود که فرد از نظر روانی در آرامش کامل به سر ببرد. یکی از راههای تأمین سلامت روان، دوری از استرسهای روزمره است، هرچند که سلامت روان خیلی از ما تحت تأثیر استرس قرار دارد و شاید خیلیهای ما بگوییم که دوری از استرس کار چندان سادهای نیست، اما یک ترفند ساده برای رسیدن به آرامش، سلامت روان و دوری از استرس ، کنار گذاشتن تلفن همراه، حداقل در زمانهای استراحت یا بودن در کنار خانواده است.
یکی دیگر از راههای رسیدن به سلامت روان، حمایت عاطفی اعضای خانواده از یکدیگر است. اگر اعضای خانواده بتوانند در مشکلات کوچک و بزرگ در کنار هم باشند، میتوانند تاحد قابل قبولی باعث ایجاد آرامش در خانه و حفظ سلامت روان تکتک اعضای خانواده شوند. سلامت روان، به نکته دیگری که همان خواب آرام باشد هم بستگی دارد. زمانی ما میتوانیم توقع حفظ سلامت روان خود را داشته باشیم که بتوانیم خواب آرامی را در طول شب تجربه کنیم.
خواب ناکافی یا بیخوابیهای مداوم، تأثیری به شدت منفی بر سلامت روان میگذارد و فرد را دچار خستگی، اضطراب و در موارد شدیدتر، بدخلقی و عصبانیت میکند. سلامت روان مسئلهای است که متأسفانه در بسیاری از جوامع به آن اهمیت چندانی داده نمیشود و اگر از فردی خواسته شود تا برای بررسی سلامت روان خود نزد روانپزشک یا روانشناس برود، آن فرد در برابر مراجعه به پزشک از خود واکنش منفی نشان میدهد.
این در حالی است که پرداختن به بحث سلامت روان در کنار سلامت جسم، یکی از ارکان اساسی حفظ سلامت و تندرستی در بسیاری از کشورهای پیشرفتهاست. بهطور کلی، آرامش در کنار مدیریت هیجان و شناخت از خود، جزو اصول اولیه حفظ سلامت روان محسوب میشوند. زمانی ما میتوانیم دربارهٔ سلامت روان خود صحبت کنیم که بدانیم توانایی کنترل هیجانات، مخصوصاً هیجانات منفی و ناگهانی خود را داریم.
مؤلفههای روحی-روانی
عشق
توانایی دوست داشتن و محبوب کسی/کسانی بودن
داشتن شریک زندگی، فرزند، خانواده و اطرافیان
دوستی، مردمداری، مهارتهای اجتماعی
توجه به خود، اعتماد به نفس
موفقیت و به رسمیت شناخته شدن از سوی دیگران، دریافت واکنشهای مثبت از سوی دیگران (بازخورد)
•
امنیت و آرامش
حس امنیت اقتصادی، اجتماعیٔ سیاسی و …
حس امنیت روحی در مورد مفهوم زندگی
•
آزادی
آزادی بیان
آزادی عقیده
•
خلاقیت
فعالیتهای آفرینشگرانه
بازیها
•
وابستگی
وابستگی به شریک زندگی، دوستان یا دیگران
قابلیت دعوا و آشتی
تجربه کردن و خاطرههای باارزش
•
سلامتی جسمی
سلامتی جسمی شامل همه قابلیتهای جسمی بدن است. به فرد یا پدیدهای که دارای تندرستی باشد، تندرست یا سالِم گفته میشود. حس تندرستی در افراد متفاوت است و دو فرد در شرایط جسمانی یکسان ممکن است قضاوت متفاوتی در مورد تندرستی خود یا دیگران کنند.
برای نمونه یک فرد معلول میتواند خود را کاملاً تندرست حس کند در حالی که اطرافیانش او را ناسالم بدانند. البته افرادی که بیماریهای شدید دارند معمولاً از سوی خود و دیگران سالم بهشمار نمیآیند.
مؤلفههای جسمانی
عوامل ژنتیکی
تغذیه سالم: سبزیجات، شیر، میوهها و غیره.
محیط زیست سالم: هوای پاک، آب پاکیزه، خاک نیالوده، نور کافی و غیره.
محیط امن : جامه کافی، گرما، سرپناه و غیره.
خواب کافی: داشتن زمان کافی برای استراحت و آسایش.
داشتن رابطه خوب با دوستان و همکاران
شرایط سالم کاری از جمله نبود ترس و فشار مزمن در محل کار
•
سلامت روان چگونه بر سلامت جسم اثر میگذارد
ارتباط تنگاتنگی میان سلامت جسم و روان شما وجود دارد. تغییر جزئی در سلامت یکی از آنها به طور حتم بر سلامت دیگری تأثیر میگذارد. به عقیده انجمن روانشناسی آمریکا، چنانچه از نظر روحی بیمار باشید، سلامت جسمی شما نیز علائمی از پریشانی را نشان خواهد داد. به همین نحو، چنانچه به لحاظ جسمانی احساس ضعف و سستی کنید، سلامت روانی شما نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین، ارتباطی قوی بین ذهن و بدنتان وجود دارد که بر سلامت کلی شما تأثیر میگذارد.
اثر استرس بر سلامت جسمی
بسیاری از افراد هنوز هم به نادیده گرفتن این حقیقت واضح و روشن تمایل دارند که سلامت جسمی بدن ما با سلامت روان ما به هم پیوستهاند، و نمیتوان این دو را از هم جدا کرد.